یکی از پرسشهایی که اغلب در میان مردم مطرح میشود این است که آیا رابطه نامشروع مجازات زندان دارد یا خیر؟ طبق قانون مجازات اسلامی، رابطه نامشروع به معنای ایجاد هرگونه ارتباط جنسی، کلامی، پیامکی یا فیزیکی میان زن و مردی است که بین آنها علقه زوجیت وجود ندارد توجه داشته باشید رابطه نامشروع با زنا متفاوت است که در ادامه به بیان تفاوت میان آن ها می پردازیم.
رابطه نامشروع در دسته جرایم منافی عفت قرار میگیرد، اما میزان مجازات آن بسته به شرایط متفاوت است. در این مقاله قصد داریم به صورت کامل به این پرسش پاسخ دهیم و همچنین مصادیق مختلف رابطه نامشروع مانند رابطه زن شوهردار، رابطه پیامکی یا تلفنی، و رابطه با رضایت طرفین را مورد بررسی قرار دهیم.
در نظر داشته باشید که برای کسب اطلاعات مشاوره ای بیشتر می توانید با وکلای ما در ایران لگال تماس حاصل نموده و مشاوره حقوقی دریافت نمایید.
آیا رابطه نامشروع زندان دارد؟
مطابق ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که زن و مردی که بین آنها رابطه زوجیت وجود ندارد، مرتکب روابط نامشروع یا اعمال منافی عفتی مانند بوسیدن (تقبیل) یا همآغوشی (مضاجعة) شوند، به مجازات شلاق تا ۹۹ ضربه محکوم میشوند.
نکته قابل توجه این است که در این ماده قانونی، مجازات حبس برای رابطه نامشروع در نظر گرفته نشده است؛ بنابراین در حالت عادی و تا زمانی که این رابطه در انظار عمومی انجام نشود یا موارد دیگری مانند اکراه یا عنف وجود نداشته باشد، زندانی در کار نیست.
با این حال، چنانچه رابطه بهصورت علنی و در انظار عمومی صورت گیرد، بر اساس ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، علاوه بر مجازات شلاق، مجازات حبس از ۱۰ روز تا ۲ ماه نیز ممکن است در نظر گرفته شود.
تفاوت رابطه نامشروع با جرم زنا
یکی از اشتباهات رایج میان مردم، اشتباه گرفتن رابطه نامشروع با زنا است. در حالی که زنا به معنای انجام عمل جنسی کامل (دخول) میان زن و مردی است که رابطه شرعی ندارند، رابطه نامشروع محدود به اعمالی است که از نظر شرع قبیح تلقی میشود اما به مرحله زنا نمیرسد. این اعمال میتواند شامل بوسه، همآغوشی، پیامهای غیراخلاقی و روابط صمیمی خارج از حدود شرع (بدون دخول) باشد که جرم تعزیری محسوب شده است.
بر همین اساس، مجازات زنا در قوانین ایران بسیار شدیدتر بوده و حتی در مواردی ممکن است مجازات اعدام یا رجم برای آن در نظر گرفته شود. اما در مورد رابطه نامشروع، حداکثر مجازات، شلاق تا ۹۹ ضربه است و تنها در صورت وقوع علنی، حبس نیز به آن اضافه میشود.
تفاوتهای کلیدی:
نوع جرم: زنا جرم حدی است اما رابطه دون زنا تعزیری.
نوع رابطه: زنا شامل دخول است، دون زنا شامل روابط غیر جنسی یا سطحی.
مرور زمان: زنا مرور زمان ندارد ولی رابطه نامشروع دون زنا پس از ۷ سال قابل پیگیری نیست.
شرط احصان: در زنا، احصان (داشتن همسر دائم و امکان رابطه جنسی با او) بر مجازات تأثیر دارد ولی در دون زنا ندارد.
حکم رابطه نامشروع زن شوهردار
اگر زن شوهرداری مرتکب رابطه نامشروع شود، علاوه بر مجازات شلاق (تا ۹۹ ضربه) ممکن است با تبعات حقوقی شدیدتری نیز روبرو شود. برای مثال، مرد میتواند به استناد این رابطه نامشروع، درخواست طلاق بدهد و زن ممکن است از بسیاری از حقوق مالی مانند مهریه، اجرتالمثل یا نفقه محروم گردد.
نکته مهم این است که اثبات رابطه نامشروع زن شوهردار باید بر اساس ادله معتبر باشد؛ مانند پیامک های جنسی، شهادت شهود، اقرار یا سایر مستندات قابل استناد در دادگاه. بدون اثبات قانونی، امکان اعمال مجازات یا تصمیمگیری قضایی وجود ندارد.
مجازات رابطه نامشروع پیامکی یا تلفنی
قانون به طور خاص از عنوان «رابطه پیامکی» یا «تماس تلفنی» و دیگر طرق برقراری رابطه در فضای مجازی استفاده نکرده، اما بر اساس تفسیر عرفی و قضایی از ماده ۶۳۷، هرگونه ارتباطی که دارای محتوای غیراخلاقی و جنسی باشد، مصداق رابطه نامشروع است. اگر این رابطه صرفاً به صورت پیام متنی یا تماس صوتی باشد.
بنابراین، چنانچه زن و مردی از طریق پیامک یا تلفن با یکدیگر ارتباط غیراخلاقی داشته باشند و این موضوع برای دادگاه محرز شود، قاضی میتواند مجازات شلاق تعزیری تا ۹۹ ضربه را اعمال کند.
نکته مهم: مجازات رابطه نامشروع پیامکی نیز مانند رابطه فیزیکی قابل تخفیف است و در مواردی قاضی میتواند آن را تخفیف داده یا به جزای نقدی بین ۲ تا ۸ میلیون تومان تبدیل کند. همچنین اگر مرتکب واقعاً توبه کرده باشد و توبهاش نزد قاضی احراز شود، طبق ماده ۱۱۵ مجازات اسلامی، مجازات قابل بخشش خواهد بود.
رابطه نامشروع تلفنی در صورتی جرم محسوب میشود که حاوی محتوای تحریکآمیز جنسی باشد. برخلاف باور برخی افراد، برای تحقق این جرم، الزام به تماس فیزیکی نیست؛ بلکه صرف تماسهای تلفنی یا پیامکهای نامتعارف نیز کفایت میکند.
برای اثبات جرم، پرینت تماسها و پیامکها، اقرار متهم یا شهادت شهود میتواند استفاده شود. البته باید توجه داشت که اپراتورها فقط تا ۶ ماه اطلاعات تماس و پیام را نگهداری میکنند، و اگر از این مدت بگذرد یا شاکی دلیل کافی نداشته باشد، اثبات جرم دشوار خواهد بود.
نکته مهم دیگر این است که شکایت بابت رابطه نامشروع تلفنی، غیرقابل گذشت است، یعنی حتی با رضایت شاکی نیز پرونده بسته نمیشود و دستگاه قضایی آن را پیگیری خواهد کرد.
رسیدگی به جرم رابطه نامشروع تلفنی معمولاً از دادسرا آغاز میشود و پس از تکمیل تحقیقات، پرونده به دادگاه ارجاع داده میشود. اما برخلاف روابط فیزیکی منافی عفت که مستقیماً در دادگاه بررسی میشوند، برای روابط تلفنی مرحله دادسرا حذف نمیشود.
همچنین این جرم غیرقابل گذشت است؛ یعنی رضایت یا گذشت شاکی موجب مختومه شدن پرونده نمیشود، بلکه صرفاً در میزان مجازات اثر دارد.
رابطه نامشروع با رضایت طرفین چه جرمی دارد؟
برخی افراد تصور میکنند که اگر رابطه نامشروع با رضایت طرفین باشد، جرم محسوب نمیشود. این تصور کاملاً اشتباه است. حتی اگر دو طرف با میل و رغبت شخصی وارد چنین رابطهای شوند، این رفتار در نظام حقوقی و فقهی ایران همچنان جرم است و مشمول ماده ۶۳۷ میشود.
مجازات این نوع روابط نیز تا ۹۹ ضربه شلاق خواهد بود. تنها تفاوت زمانی است که یکی از طرفین مدعی اکراه شود، در این صورت تنها فرد اکراهکننده مجازات خواهد شد. همچنین در مواردی که اثبات زنا با شرایط خاص (چهار شاهد مرد عادل) فراهم شود، مجازات ممکن است بسیار شدیدتر باشد؛ تا حدی که به اعدام یا رجم ختم شود.
آیا رابطه نامشروع در فضای مجازی نیز جرم است؟
رابطه نامشروع در فضای مجازی، مانند سکس چت، چتهای تحریک آمیز، ارسال تصاویر یا پیامهای غیراخلاقی میان زن و مرد نامحرم، طبق ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی جرم محسوب شده و تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری برای آن در نظر گرفته شده است. این نوع رابطه همانند رابطه فیزیکی، جرم تلقی میشود اما از نظر روند رسیدگی با آن تفاوت دارد.
برخلاف روابط نامشروع فیزیکی که مستقیماً در دادگاه رسیدگی میشود، در مورد سکس چت، شاکی ابتدا باید به دادسرا مراجعه و شکایت خود را همراه با مدارکی مانند اسکرینشات، پرینت مکالمات، تصاویر و فایلهای صوتی ثبت کند. این اسناد به عنوان ادله امارهای مورد بررسی قرار میگیرند، چرا که طبق ماده ۲۴۱ قانون مجازات اسلامی، در صورت انکار متهم، تحقیق بدون دلیل قانونی ممنوع است.
توجه داشته باشید که اثبات رابطه نامشروع از طریق چت پروسه ای است که نیاز به اطلاعات فنی برای قابلیت انجام آن دارید که در مطلب مربوطه توضیحات لازم ارائه شده است.
اگر رابطه مجازی به عنف یا اجبار باشد، فقط فرد اکراهکننده مجازات خواهد شد. در صورتی که اثبات رابطه به دلیل نبود دسترسی به سرورهای خارجی مانند تلگرام یا واتساپ ممکن نباشد، تنها در صورت وجود نسخههای محلی مثل اسکرینشات یا فایل ذخیرهشده، امکان اثبات وجود دارد.
در نهایت، دادگاه میتواند بر اساس شکایت شاکی، دستورات لازم برای بررسی تماسها و پیامهای متهم را صادر نماید. این جرم غیرقابل گذشت بوده و حتی با رضایت شاکی نیز رسیدگی متوقف نخواهد شد. قاضی در صورت احراز توبه واقعی نیز میتواند مجازات را ساقط یا تخفیف دهد.
سوالات متداول در مورد رابطه نامشروع
در این بخش میتوانید سوالات متداول در مورد رابطه نامشروع را که توسط پرسشگران از مجموعه ایران لگال مطرح شده است را مشاهده فرمایید:
اگر از وقوع رابطه نامشروع مطمئن شویم، چه اقدام قانونی میتوان انجام داد؟
در صورت داشتن مدارک معتبر (مثل عکس، فیلم، پیامک یا شهادت شهود)، میتوانید با مراجعه به دادسرا و ارائه شکایت، موضوع را به صورت قانونی پیگیری کنید. توصیه میشود پیش از طرح شکایت با یک وکیل مشورت کنید.
اگر رابطهای بدون رابطه جنسی ولی با معاشرت نزدیک میان دختر و پسر وجود داشته باشد، از نظر قانون چه حکمی دارد؟
حتی اگر رابطهای فاقد تماس فیزیکی یا رابطه جنسی باشد، در صورتی که دارای مصادیق رفتاری یا گفتاری غیراخلاقی باشد، ممکن است بهعنوان رابطه نامشروع شناخته شود. مشورت با وکیل برای بررسی دقیقتر شرایط توصیه میشود.
رابطه ای که از طریق فضای مجازی شکل گرفته است، مصداق تجاوز به عنف است یا رابطه نامشروع؟
رابطه مجازی در صورتی که با رضایت طرفین باشد، معمولاً رابطه نامشروع محسوب میشود. تنها در صورت وجود اجبار، تهدید یا اکراه، ممکن است بهعنوان تجاوز به عنف تلقی شود که اثبات آن نیاز به ادله معتبر دارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی می توانید مطلب مربوط به آن را مطالعه نمایید.
آیا یک عکس معمولی از زن و مرد نامحرم میتواند مدرک رابطه نامشروع باشد؟
صرفاً یک عکس در مکان عمومی با پوشش مناسب، به تنهایی دلیلی برای اثبات رابطه نامشروع نیست. برای اثبات این جرم، باید مدارک قویتری مانند مکاتبات صریح، پیامهای غیراخلاقی یا شاهد وجود داشته باشد.
جمع بندی
در پاسخ به سوال «آیا رابطه نامشروع زندان دارد؟» باید گفت که اصل بر عدم زندانی شدن افراد به خاطر این جرم است. مجازات اصلی آن شلاق تعزیری تا ۹۹ ضربه است و فقط در صورت تظاهر به رابطه نامشروع در انظار عمومی، یا همراهی جرم با سایر تخلفات مثل اکراه، احتمال حبس نیز وجود دارد.
اگرچه در اغلب موارد مجازات به شلاق یا جزای نقدی ختم میشود، اما همین جرم میتواند تبعات بسیار جدی برای زندگی فردی و اجتماعی افراد داشته باشد از جمله ایجاد سوء پیشینه، از دست رفتن اعتبار اجتماعی، و محدودیتهای شغلی و خانوادگی.
از این رو، پیشنهاد میشود در صورت مواجهه با چنین پروندههایی حتماً با وکلای مجرب ما در ایران لگال در امور کیفری مشورت نمایید تا از حقوق قانونی خود به درستی دفاع کنید.