با گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌هایی مثل تلگرام، واتساپ و اینستاگرام، شکل جدیدی از روابط میان افراد شکل گرفته که گاه از مسیر شرعی و قانونی خارج شده و وارد حیطه‌ای به نام «رابطه نامشروع مجازی» می‌شود. این نوع روابط، اگرچه به‌صورت فیزیکی نبوده، اما ممکن است مصادیقی از اعمال منافی عفت را شامل شود.
در این مقاله قصد داریم راه‌های قانونی اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی را بررسی کنیم.
آیا اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی امکان‌پذیر است؟
در نظام کیفری ایران، رابطه نامشروع به معنای داشتن ارتباط غیرشرعی میان زن و مردی است که با یکدیگر نسبت زوجیت ندارند. این ارتباط می‌تواند فیزیکی یا حتی صرفاً مجازی باشد. در فضای مجازی، ارتباط‌هایی مانند «سکس چت»، ارسال تصاویر مستهجن یا پیام‌های جنسی، مصداقی از رابطه نامشروع در فضای مجازی محسوب می‌شود.
قانون برای اثبات این نوع از جرم، راه‌هایی مثل اقرار طرفین، شهادت شهود، و علم قاضی را معتبر دانسته است. بنابراین، اگر قاضی از طریق محتوای چت‌ها یا تصاویر رد و بدل شده به علم و یقین برسد، می‌تواند آن را مبنای صدور حکم قرار دهد.
- مجازات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی:
پیش از ادامه بهتر است مواردی که رابطه نامشروع محسوب می شوند را بر اساس متن قانون مشاهده فرمایید تا متوجه شوید که آیا رابطه نامشروع زندان دارد یا خیر.
مطابق ماده 637 قانون مجازات اسلامی، رابطه‌ای که میان زن و مرد نامحرم برقرار می‌شود و همراه با اعمالی نظیر تقبیل (بوسیدن)، مضاجعة (هم‌خوابگی بدون زنا)، در آغوش گرفتن یا گفت و گوهای عاشقانه و تحریک‌آمیز باشد، در صورت نداشتن رابطه زوجیت، جرم محسوب شده و مستوجب مجازات است. متن ماده می‌گوید:
«هرگاه زن و مردی که بین آن‌ها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع یا اعمال منافی عفت غیر از زنا شوند، به شلاق تا نود و نه ضربه محکوم خواهند شد…»
توجه داشته باشید که رابطه نامشروع نباید یا زنا به اشتباه گرفته شود و تعریف این جرم و مجازات آن متفاوت است.
چالش‌ها و موانع قانونی در اثبات رابطه نامشروع مجازی
اگرچه امکان اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی وجود دارد، اما این مسیر با چالش‌هایی همراه است. نخستین مانع، عدم امکان استعلام مستقیم از پیام‌رسان‌هایی مانند تلگرام و واتساپ است؛ زیرا سرور این شبکه‌ها در خارج از کشور قرار دارد و همکاری با دستگاه قضایی ایران ندارند.
از طرف دیگر، صرف داشتن اسکرین‌شات یا عکس از چت‌ها به تنهایی دلیل شرعی تلقی نمی‌شود؛ مگر اینکه این موارد به همراه دیگر قرائن و امارات موجب علم قاضی گردد. همچنین، تشخیص اینکه یک پیام چتی واقعاً مصداق رابطه نامشروع است یا نه، به نگاه عرفی و نظر قاضی بستگی دارد.
بررسی رابطه نامشروع در تلگرام، واتساپ و اینستاگرام
از آنجا که امکان دریافت پرینت چت‌ها از تلگرام یا واتساپ وجود ندارد، تنها راه برای ارائه مدرک به دادگاه، گرفتن اسکرین‌شات و ارائه آن به قاضی است. البته قاضی باید اطمینان حاصل کند که این تصاویر جعلی نیستند و واقعاً به متهم مربوط هستند.
در مورد اینستاگرام نیز وضع به همین صورت است. اگر محتوای رد و بدل شده بین دو فرد، حاوی الفاظ یا تصاویر جنسی یا تحریک‌آمیز باشد، قاضی می‌تواند بر اساس آن حکم صادر کند؛ مشروط بر اینکه هویت فرد مقابل به طور دقیق احراز شود.
در نظر داشته باشید که این موارد جدا از اینکه نکات حقوقی در آن دخیل هستند، موارد فنی نیز دارند که بتوان ثابت کرد مدارک شما مورد قبول توسط دادگاه قرار خواهد گرفت. از این رو می توانید برای دریافت مشاوره فنی با مجموعه ایران لگال تماس حاصل فرمایید تا در این زمینه راهنمایی شوید.
اثبات رابطه نامشروع از طریق سکس چت چه شرایطی دارد؟
سکس چت، به معنای گفتگوهای جنسی در فضای مجازی بدون تماس فیزیکی، از جمله مواردی است که می‌تواند در دایره رابطه نامشروع قرار گیرد. اگر چت‌های بین دو فرد شامل بحث‌های جنسی، ارسال تصاویر مستهجن یا بیان تجربیات جنسی باشد، این محتوا می‌تواند دلیلی بر وقوع رابطه نامشروع محسوب شود.
در صورتی که فرد شاکی بتواند این چت‌ها را مستند و خوانا در اختیار دادگاه قرار دهد و قاضی نیز علم به وقوع جرم پیدا کند، ممکن است حکم به مجازات صادر شود. جزئیات بیشتر در مورد اثبات خیانت از طریق چت را می توانید در مطلب مربوط به آن مطالعه نمایید تا متوجه شوید در صورت اثبات آن چه عواقبی برای فرد خیانت کننده خواهد داشت و به طرف مقابل چه حق و حقوقی نظیر (امکان طلاق و …) اعطا خواهد شد.
پیامدهای قانونی طرح شکایت بدون مدرک کافی
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در نظر داشت، خطر طرح شکایت بدون داشتن مدرک کافی است. اگر شخصی ادعا کند که فردی با وی رابطه نامشروع مجازی داشته ولی نتواند این ادعا را اثبات کند، ممکن است خود به جرم افترا یا تهمت زدن محکوم شود.
مطابق ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی، افترا به جرمی که اثبات نشده باشد، ممکن است منجر به محکومیت شاکی به حبس از یک ماه تا یک سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه گردد. بنابراین توصیه می‌شود قبل از هرگونه اقدام قضایی در خصوص روابط نامشروع مجازی، با وکیل متخصص مشورت شود.
به همین دلیل توصیه می شود پیش از اقدام به شکایت، مدارک خود را برای بررسی فنی در اختیار ما قرار دهید تا شانس موفقیت شما بررسی شود.
سوالات متداول
در این قسمت سوالات متداول پیرامون رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی را که توسط پرسشگران از مجموعه ما مطرح شده است مشاهده می فرمایید:
❓آیا فقط با چت و امثال آن که محتوای چت‌ها نشان‌دهنده زنا باشد، می‌توان رابطه نامشروع را اثبات کرد؟
✅ سلام. پیام‌های رد و بدل شده در فضای مجازی به تنهایی نمی‌تواند به عنوان ادله کافی برای اثبات رابطه نامشروع محسوب شود، اما می‌تواند به عنوان قرینه در کنار سایر شواهد و مدارک مورد استفاده قرار گیرد.
❓حدود یک سال است با همسرم اختلاف داریم و ایشان در منزل پدرشان زندگی می‌کند. اخیراً متوجه شدم که چند ماه است با شخصی رابطه نامشروع دارد. چگونه می‌توانم این موضوع را اثبات کنم و نیز از طریق تلگرام با ایشان در ارتباط است.
✅ سلام. اگر تنها مدرک شما پیام‌های تلگرام باشد، اثبات ادعا دشوار خواهد بود. شما باید از صحت روابط مطمئن باشید و مدارک مستندتری را برای اثبات ادعا جمع‌آوری کنید.
❓اسکرین‌شات باید حاوی چه متنی باشد که روابط نامشروع به حساب بیاید؟
✅ به طور کلی، اثبات روابط نامشروع از طریق اسکرین‌شات تنها در صورتی امکان‌پذیر است که انتساب آن به فرد مورد نظر قابل اثبات باشد و محتوای آن به وضوح نشان‌دهنده رابطه‌ای غیرقانونی یا غیراخلاقی باشد.
❓شوهرم چند سال است که به من خیانت می‌کند و با دختران و زنان بسیاری ارتباط دارد. تنها مدرکی که دارم، عکس‌ها و چت‌های واتساپش است. اگر شکایت کنم، نتیجه‌ای دارد؟
✅ با سلام، مدارک شما باید مستند و قوی باشند. برای مثال، می‌توانید از صورتجلسه پلیس، عکس‌ها، فیلم‌ها و چت‌هایی که در آن‌ها به رابطه اعتراف شده استفاده کنید. این مدارک می‌توانند در اثبات ادعای شما مؤثر باشند.
❓من مربی باشگاه هستم و برایم پاپوش درست کرده‌اند. خانمی پسرش را برای ثبت‌نام آورد و با من در فضای مجازی چت کرد. وقتی شک کردم دیگر جواب ندادم، اما شوهرش از من شکایت کرده و آبرویم را برده است. لطفاً راهنمایی کنید. ضمناً فقط در فضای مجازی چت کردیم، نه زنگ و نه پیامک.
✅ سلام. بسته به محتوای چت‌ها، امکان اثبات رابطه نامشروع وجود دارد. با توجه به اینکه ظاهرا در شکایت موفق شده اند بهتر از با استفاده از وکیل پروند را ادامه دهید تا بتوانید از حقوق خود دفاع کنید و به بهترین نحو از اتهام وارده جلوگیری کنید.
❓اگر کسی در واتساپ مخفیانه با کسی ارتباط داشته باشد و نفر سومی بخواهد از این چت‌ها برای اثبات رابطه نامشروع استفاده کند، آیا صرفاً عکس از چت یا اسکرین‌شات برای اثبات جرم کافی است؟
✅ تصاویر و اسکرین‌شات‌ها به عنوان یک نشانه (اماره) محسوب می‌شوند و می‌توانند در کنار سایر مدارک و دلایل مورد استناد قرار گیرند، اما به تنهایی برای اثبات جرم کافی نیستند. محتوای چت‌ها و سایر شواهد باید به دقت بررسی و ارزیابی شوند.
برای کسب اطلاعات مشاوره ای پیرامون این موضوع می توانید با وکلای با تجربه ما در ایران لگال تماس حاصل فرمایید.