در این بخش به بررسی این موضوع می پردازیم که نحوه اعتراض به رای قطعی دیوان عدالت اداری چگونه است و آیا امکان آن وجود دارد یا خیر و چه شرایطی دارد و نکات قانونی آن را بررسی خواهیم نمود.

در نظر داشته باشید که برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با مشاوران حقوقی ما در ایران لگال تماس حاصل فرمایید.

آیا امکان اعتراض به رأی قطعی دیوان عدالت اداری وجود دارد؟

رأی قطعی دیوان عدالت اداری، به معنای رأی است که به طور معمول قابلیت اعتراض یا تجدیدنظر ندارد؛ اما در موارد خاص، قانون‌گذار امکان اعتراض به این رأی را پیش‌بینی کرده است. بر اساس قانون، چنانچه رأی بدون حضور شخص ثالث ذی‌نفع صادر شده باشد، یا به حقوق وی خللی وارد کرده باشد، امکان اعتراض وجود دارد.

همچنین در مواردی چون تضاد در رأی، جعلی بودن مدارک، صدور رأی خلاف شرع یا قانون، یا اشتباه قاضی، می‌توان از طریق اعاده دادرسی یا اعتراض ثالث به رأی قطعی اعتراض کرد. برای ثبت این اعتراض، شاکی می‌تواند از روش‌های حضوری (دفتر دیوان یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی) یا از طریق سامانه ساجد به صورت آنلاین اقدام نماید. بنابراین برخلاف تصور عمومی، امکان اعتراض به برخی آرای قطعی دیوان عدالت اداری تحت شرایط خاص، وجود دارد.

اعتراض به رای قطعی دیوان عدالت اداری با اعمال ماده ۷۹

یکی از مهم‌ترین راه‌های اعتراض به آرای قطعی دیوان عدالت اداری، استفاده از ماده ۷۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری است. بر اساس این ماده، اگر رئیس دیوان عدالت یا رئیس قوه قضائیه رأی قطعی صادره از دیوان را خلاف بین شرع یا قانون تشخیص دهند، می‌توانند پرونده را فقط برای یک بار، با ذکر دلایل قانونی، برای رسیدگی مجدد و صدور رأی جدید، به شعبه هم‌عرض ارجاع دهند.

ماده ۷۹ دیوان عدالت اداری

در ماده ۷۹ آمده است: “چنانچه رئیس دیوان عدالت یا رئیس قوه قضائیه، رأی قطعی صادر شده از شعب دیوان را خلاف بین شرع یا قانون تشخیص دهند، رئیس دیوان عدالت اداری فقط برای یک‌بار با ذکر دلیل، پرونده را برای رسیدگی ماهوی به شعبه هم‌عرض ارسال می‌کند.” رای جدید نیز قطعی خواهد بود.

اگر رای مغایر قانون یا شرع باشد و از یک شعبه بدوی صادر شده باشد، پرونده به یک شعبه بدوی دیگر ارجاع داده می‌شود و اگر رأی مغایر از شعبه تجدیدنظر صادر شده باشد، پرونده به شعبه تجدیدنظر دیگر ارسال می‌شود.

نمونه دادخواست برای اعتراض به رأی قطعی دیوان عدالت

اگر به رأی قطعی صادر شده از دیوان عدالت اداری اعتراض دارید، می‌توانید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، سامانه ساجد یا مراجعه حضوری به دبیرخانه دیوان اقدام به ثبت دادخواست کنید. همچنین، مراجعه به یک وکیل دیوان عدالت اداری برای تنظیم دقیق دادخواست و استفاده صحیح از ماده ۷۹ توصیه می‌شود.

مهلت اعتراض با توجه به ماده ۷۹، سه ماه است. اگر در این مدت، اعتراض ثبت نشود یا نواقص دادخواست برطرف نگردد، پرونده رد می‌شود.

در این قسمت می توانید نمونه دادخواست برای اعتراض به رای قطعی دیوان عدالت اداری را در قالب فایل PDF دریافت نمایید:

دانلود: نمونه دادخواست اعتراض به رای دیوان عدالت اداری

اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری

علاوه بر ماده ۷۹، یکی دیگر از روش‌های اعتراض به رأی قطعی، اعاده دادرسی است که بر اساس ماده ۹۸ آیین دادرسی دیوان، در موارد زیر امکان‌پذیر است:

1. رأی خارج از موضوع شکایت صادر شده باشد.
2. رأی بیش از خواسته خواهان باشد.
3. رأی دارای تضاد در مفاد خود باشد.
4. رأی با رأی دیگر در همان دعوا متعارض باشد.
5. رأی مستند به اسناد جعلی یا اسناد فاقد اعتبار باشد.
6. اسناد جدید و مهمی که در جریان رسیدگی موجود نبوده، کشف شود.

اصلاحات قانونی جدید در خصوص آرای قطعی دیوان

مجلس شورای اسلامی در فروردین ۱۴۰۱، اصلاحاتی را در قانون دیوان عدالت اداری تصویب کرد که امکان اعتراض مشروط به آرای قطعی را فراهم می‌سازد:

• اگر رای بدون دخالت شخص ثالث ذی‌نفع صادر شده باشد و به حقوق او آسیب زده باشد، شخص ثالث می‌تواند ظرف دو ماه از تاریخ اطلاع، به رأی اعتراض کند.
• اعتراض ثالث به رأی در همان شعبه صادرکننده بررسی می‌شود. اگر رای از شعبه بدوی صادر شده باشد، قابل تجدیدنظر خواهد بود. اگر رأی از تجدید نظر صادر شده باشد، رأی جدید قطعی است.

نقش شعب دیوان در بررسی اعتراض‌ها

بر اساس ماده ۶۳ اصلاحی:

• اگر رای ایراد اساسی نداشته باشد، تأیید می‌شود.
• اگر رأی دارای اشتباه جزئی باشد، اصلاح می‌شود.
• اگر مرجع صادر کننده صلاحیت نداشته باشد، رای نقض و پرونده به مرجع صالح ارجاع می‌شود.
• اگر رأی دارای نقص تحقیقات یا ایرادات ماهوی باشد، نقض شده و مرجع موظف به صدور رأی جدید در حداکثر دو ماه خواهد بود.

هزینه تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری:

بر اساس ماده ۱۹ قانون دیوان عدالت اداری، هزینه دادرسی در مرحله تجدید نظر ابتدا مبلغ ۲۰۰ هزار ریال تعیین شده بود، اما با توجه به افزایش نرخ تورم و اصلاحات بعدی، این مبلغ به ۴۰۰ هزار ریال افزایش یافته است. پرداخت این هزینه شرط لازم برای ثبت دادخواست تجدید نظر می‌باشد و بدون آن، درخواست شما بررسی نخواهد شد. همچنین بر اساس قانون، این هزینه هر سه سال یک‌بار قابلیت تعدیل دارد. برای ثبت دادخواست، مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی الزامی است.

سوالات متداول

در این بخش سوالات متداول مربوط به امکان و نحوه اعتراض به رای دیوان عدالت اداری را مشاهده می فرمایید. در نظر داشته باشید که برای کسب اطلاعات مشاوره ای می توانید با وکلای ما در ایران لگال تماس حاصل فرموده و جزئیات بیشتری کسب نمایید:

مهلت اعتراض به رای قطعی دیوان عدالت اداری چقدر است ؟

فرآیند اعتراض به رأی قطعی دیوان عدالت اداری، نیازمند آگاهی کامل از قوانین و مقررات و نیز تخصص در حوزه دادرسی اداری است. برای موفقیت در این مسیر، توصیه می‌شود از وکلای ما در ایران لگال که متخصص در دیوان عدالت اداری هستند کمک بگیرید تا از ظرفیت‌های قانونی مانند ماده ۷۹ و اعاده دادرسی به‌ درستی استفاده شود.